WYWIAD LEKARSKI
Na pocz?tku wizyty lekarz zada szereg pyta? niezb?dnych dla zaplanowania diagnostyki i leczenia.
Podstaw? jest wywiad og�lno lekarski dotycz?cy przebytych chor�b, uczule? i przyjmowanych lek�w. Bardzo wa?ne jest to gdzie, kiedy i w jaki spos�b dosz?o do uszkodzenia z?ba. Istotne jest tak?e to, czy urazy z?b�w zdarza?y si? wcze?niej. Zostanie te? zebrany szczeg�?owy wywiad na temat zg?aszanych dolegliwo?ci takich jak pourazowe zaburzenie zgryzu czy reakcja b�lowa na ciep?o i zimno. Zawsze nale?y zg?osi? fakt utraty przytomno?ci po urazie.
BADANIE ?YWOTNO?CI MIAZGI
Ocena stanu miazgi z?ba jest kluczowym elementem badania klinicznego z?b�w po urazie. Stanowi podstaw? do podj?cia decyzji o dalszym post?powaniu terapeutycznym. Badanie ?ywotno?ci z?b�w wykonuje si? rutynowo w ka?dym przypadku urazu z?b�w
Z uwagi na niedost?pno?? miazgi z?ba, do badania ?ywotno?ci wykorzystuje si? r�?ne metody oceny jej stanu. Do powszechnie stosowanych przez lekarzy stomatolog�w test�w ?ywotno?ci nale?y badanie reakcji na bod?ce termiczne i elektryczne.
W te?cie reakcji na zimno zazwyczaj stosuje si? kulk? z waty nas?czon? chlorkiem etylu, kt�ry osi?ga na waciku temperatur? oko?o -4ºC.
Do test�w reakcji na bod?ce elektryczne stosujemy urz?dzenie zwane Pulp Tester. Wytwarza ono impulsy elektryczne o maksymalnym nat??eniu kilku amper�w. W trakcie badania si?a impulsu elektrycznego wzrasta. Uczucie mrowienia lub ciep?a daje odpowied? pozytywn?. Ca?kowity brak odpowiedzi sugeruje brak ?ywotno?ci.
Stan miazgi bezpo?rednio po urazie jest cz?sto trudny do okre?lenia. Podczas pierwszego badania brak reakcji na bod?ce elektryczne lub termiczne nie jest jednoznaczny z utrat? ?ywotno?ci. Miazga mo?e znajdowa? si? w tzw. szoku pourazowym. Dochodzi w�wczas do silnego zmniejszenia przep?ywu krwi w naczyniach bez trwa?ego uszkodzenia miazgi. Stan ten przemija po kilku lub kilkunastu dniach
Ze wzgl?du na to, ?e jednorazowe badanie nie daje jednoznacznej informacji o stanie miazgi, st?d celowo?? kilkakrotnych bada? w r�?nych odst?pach czasu. Uzyskuje si? cz?sto fa?szywie pozytywn? odpowied? – w przypadku martwicy miazgi lub fa?szywie negatywn? odpowied? – w przypadku tzw. wstrz?su pourazowego. Czas powrotu do w?a?ciwej reakcji jest zr�?nicowany i wynosi od 12 dni do 4-6 miesi?cy. Miazga mo?e pozosta? ?ywa lub obumrze? (od razu lub stopniowo w ci?gu d?u?szego czasu).
TEST OPUKOWY
Wa?ne jest sprawdzenie reakcji na opuk zar�wno poziomy, jak i pionowy. Badanie takie wykonuje si? za pomoc? r?koje?ci metalowego narz?dzia. Wra?liwo?? na opuk sugeruje uszkodzenie tkanek oko?owierzcho?kowych. Wysoki metaliczny ton sugeruje, ?e uszkodzony z?b jest wt?oczony do ko?ci. Taki sam odg?os uzyskany w badaniach kontrolnych sugeruje zrost z?ba z ko?ci? (ankyloza).
TESTY ?YWOTNO?CI I OPUKOWE NIE S? DO KO?CA WIARYGODNE W PRZYPADKU Z?B�W MLECZNYCHBADANIE RADIOLOGICZNE
Szczeg�?owe badanie radiologiczne jest niezb?dne do okre?lenia zakresu urazu tkanek otaczaj?cych, stopnia rozwoju korzenia i relacji przemieszczonego z?ba wzgl?dem innych struktur.
RADIOGRAFIA KONWENCJONALNAZawsze po urazie wykonuje si? zdj?cia radiologiczne dla oceny korzenia i okolicy oko?owierzcho?kowej z?ba – najlepiej w kilku projekcjach:
Kontrolne zdj?cia radiologiczne wykonuje si? zwykle po 3, 6 i 12 miesi?cach od urazu, nast?pnie za? w odst?pach rocznych. S? one niezb?dne aby szybko zdiagnozowa? wi?kszo?? powik?a? gojenia miazgi.
Obecnie poza konwencjonalnymi dwuwymiarowymi zdj?ciami radiologicznymi stomatolodzy dysponuj? r�wnie? mo?liwo?ci? obrazowania tr�jwymiarowego.
CBCTCBCT czyli tomografia cyfrowa z zastosowaniem wi?zki promieniowania rentgenowskiego w kszta?cie sto?ka jest najnowszym osi?gni?ciem technologii obrazowania 3D w diagnostyce stomatologicznej.
Najwi?ksz? zalet? badania CBCT jest tr�jwymiarowe odzwierciedlenie topografii obrazowanych struktur anatomicznych. Ukazuje ono szczeg�?y cz?sto niewidoczne na konwencjonalnych zdj?ciach. Ma ona nieocenione znaczenie przy ocenie zakresu wt?oczenia z?b�w w g??b ko?ci oraz zmian zapalnych w obr?bie korzeni.
Wi?cej informacji o sto?kowej tomografii komputerowej znajdziesz na
www.3dtomo.pl